Ιστορία – Αγία Βαρβάρα

Σε πολύ μικρή απόσταση από την πόλη της Πάφου, ξεπροβάλλει ένα όμορφο χωριουδάκι με μακρύ παρελθόν και πολλές φυσικές ομορφιές, η Αγία Βαρβάρα.

Συγκεκριμένα, το χωριό είναι κτισμένο σε απόσταση 8 μόλις χιλιόμετρων από την πόλη της Πάφου, σε ένα ύψωμα, δεξιά της όχθης του ποταμού Έζουσα και σε υψόμετρο 95 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.

Ιστορικά στοιχεία

Η ιστορία του χωριού φαίνεται πως αρχίζει πριν το 17^ο αιώνα και υπάρχουν μάλιστα ευρήματα που καταδεικνύουν πως η περιοχή κατοικείτο πιθανότατα από τη Μέση Εποχή του Χαλκού.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το Κοινοτικό Συμβούλιο, έχουν βρεθεί κατά καιρούς εκατοντάδες θραύσματα αγγείων τόσο σε καλλιεργήσιμη όσο και σε ακαλλιέργητη γη, γεγονός που μαρτυρεί μαρτυρούν το «μακρύ παρελθόν» της Αγίας Βαρβάρας. Πολλοί από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Αγίας Βαρβάρας δε σώζονται στις μέρες μας , γιατί , όπως εξιστορούν οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού, «τυμβωρύχοι έσκαβαν τις νύχτες με τα φανάρια, για να ρημάξουν ασύλητους τάφους, ενώ πολλοί ήταν αρχαιοκάπηλοι που ξεπουλούσαν ανελέητα αρχαία αντικείμενα» (σ.41)*.

Περισσότερο φως για το παρελθόν της Αγίας Βαρβάρας έριξε η αρχαιολογική σκαπάνη που πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1980 από μια καναδέζικη αποστολή, η οποία είχε ως πεδίο έρευνας την Παλαίπαφο. O David Rupp αναφέρει πως η Αγία Βαρβάρα κατά την Κυπροαρχαϊκή περίοδο ήταν πόλη, πλαισιωμένη με κατοικήσιμα σημεία. Ίσως μάλιστα να κατοικείτο και τη Μέση Εποχή του Χαλκού. Ο προαναφερόμενος μάλιστα, προσθέτει πως η Αγία Βαρβάρα, εξαιτίας του μεγέθους της, ήταν σημαντικός αρχαιολογικός χώρος αλλά και πως η εγκατάλειψη της συνδέεται με την εγκατάλειψη της Παλαίπαφου.

Σύμφωνα με τον Καρούζη, το χωριό είναι σημειωμένο σε ενετικούς χάρτες, γεγονός που επιβεβαιώνει την ύπαρξη του και τα μεσαιωνικά χρόνια. Στις αρχές του 19^ου αιώνα, το χωριό επισκέφτηκε ο άγγλος διπλωμάτης , Γουίλλιαμ Τέρνερ, ο οποίος αναφέρει πως το 1813 «οι κάτοικοι είχαν εξολοθρευθεί» (Κείμενα Κοινοτικού Συμβουλίου, σ.41). Αυτό πιθανότατα σχετίζεται με την πανώλη που έπληξε πολλές περιοχές εκείνη την εποχή. Εντούτοις, η Αγία Βαρβάρα φαίνεται πως κατάφερε να επιβιώσει και μετά από αυτή τη δοκιμασία.

Το χωριό μέχρι και το 1975 ήταν μικτό χωριό. Ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής, οι τουρκοκύπριοι κάτοικοι της έφυγαν από το χωριό και εγκαταστάθηκαν στις κατεχόμενες περιοχές.

Ονομασία

Το όνομα του χωριού είναι συνδεδεμένο με την πολιούχο Αγία του, την Αγία Βαρβάρα. Υπάρχουν μάλιστα δυο φερώνυμες εκκλησίες. Το χωριό είχε ακόμα μια ονομασία, η οποία χρησιμοποιείτο από τους τουρκοκύπριους κατοίκους του χωριού και ήταν «Engindere» που σημαίνει απέραντη πεδιάδα.

Πληθυσμός – Ανάπτυξη

Η Αγία Βαρβάρα είναι ένα μικρό πληθυσμιακά χωριό της επαρχίας Πάφου. Εντούτοις, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ανάπτυξη στην Κοινότητα, η οποία συνδέεται με την πολύ καλή γεωγραφική της θέση, την εύφορη γη της, τη φυσική της ομορφιά καθώς επίσης και με μια σειρά από έργα που έχουν γίνει στην Κοινότητα. Περισσότερα: Έργα.

Επιπρόσθετα, στην ανάπτυξη της Κοινότητας ευνοούν και κάποιοι άλλοι παράγοντες, όπως η δυνατότητα εύκολης εξεύρεσης οικιστικών οικοπέδων στην περιοχή και οι δυο βιομηχανικές ζώνες.

Η Αγία Βαρβάρα, όπως προαναφέρθηκε, μέχρι και το 1975, ήταν μικτό χωριό. Η πληθυσμιακή πορεία του χωριού ακολουθούσε ανοδική πορεία από το 1881 έως το 1960. Στη συνέχεια, όπως φαίνεται και στον πιο κάτω πίνακα, ο πληθυσμός μειώθηκε δραματικά. Αυτό συνέβηκε γιατί οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοί της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό.